De kracht van de praktijkklas: ‘Een enorme boost voor zelfvertrouwen van leerlingen’

“Het idee komt eigenlijk vanuit een heel persoonlijke observatie. Ik merk dat mijn dochter, ondanks dat ze op een leuke school met bevlogen leerkrachten zit, het zwaar heeft vanwege de toetsstress en het resultaatgerichte denken in onze samenleving. Dit gaat ten koste van haar creativiteit en haar talenten. Dit versterkt dan ook de vragen die ik al langer heb: is ons schoolsysteem nog wel actueel? Is dit de manier om kinderen het meest in hun kracht te zetten of is het tijd voor nieuwe vormen of structuren.”

“Ik ben eigenlijk vanuit mijn fotografiebedrijf begonnen met oproepen te plaatsen. Daarvoor heb ik met name LinkedIn ingezet, omdat het voor dit soort thema’s een groot bereik heeft. Binnen de kortste keren merkte ik dat ik niet de enige was die hierover vragen stelt. Er zijn ook tig anderen zowel op professioneel als persoonlijk gebied hiermee bezig.

Verder was ik me er ook van bewust dat het erg kwetsbaar is om mee te doen met dit project. Je bent als kind echt zichtbaar zowel in stem als beeld, dus dat is wel een overweging. Want in hoeverre zijn kinderen zich bewust van de impact van zo’n project? Daarom was ik ook heel duidelijk in de aanmeldprocedure: als je twijfelt, niet meedoen. Wat ik daarna merkte, was dat kinderen juist graag hun stem wilden laten horen. Ze stuurden hun eigen geschreven teksten in, waar ik vrijwel niets aan heb aangepast. Ik wilde het expliciet overnemen zoals zij dingen vertellen: als echte ‘rauwe’ versie. Daarna kreeg ik stuk voor stuk moedige kinderen voor de camera. Dat is dan ook de kracht van dit project: kinderen een veilige plek bieden om hun verhaal te doen. Met de nadruk op hun eigen verhaal over waarom zij vastlopen in dit onderwijs en wat zij nodig hebben. Zij weten precies waar de angel zit, terwijl wij als volwassenen doorgaan met praten en overleggen. We hoeven eigenlijk alleen maar naar hen te luisteren.”

“Isa, een 9-jarig meisje dat schrijft: ‘Toen ik nog op school zat, wou ik liever dood. Ik vond mijn leven niet fijn omdat ik met zoveel spanning naar school moest blijven gaan. Nu ik niet meer naar school hoef, heb ik weer meer plezier in mijn leven’. Dit gaat om een extreem schooltrauma, want bij mij wel erg binnen kwam. Mede ook doordat ik een kind heb van diezelfde leeftijd. Verder hebben alle kinderen in dit project iets bijzonders. Ze hebben allemaal stuk voor stuk laten zien dat er helemaal niets mis is met ze. Als ik ze ontmoet in de studio, maak ik contact met ze door de lens. Ik zie kinderen met pijn, emoties en kwetsuren, maar tegelijkertijd zijn ze heel krachtig én staan ze dichtbij zichzelf.

Een portret is wat dat betreft ook veel meer dan techniek. Het meeste is afstemmen en met elkaar verbinding tot stand brengen. Eigenlijk een soort bedding creëren. Ik geef ruimte waarin een kind zich mag ontspannen en zichzelf mag zijn. Tuurlijk poseer ik ze op een bepaalde manier, maar ze hoeven geen masker op te zetten. Dat masker mag af. En je zult je verbazen hoe snel kinderen dat doen ten opzichte van volwassenen.”

“Ik denk dat we met zijn allen moeten nadenken over wat we belangrijk vinden in deze maatschappij: wat willen we van onze burgers, wat hebben we nodig en wat verwachten we van onze kinderen. Op dit moment worden heel veel kinderen buitengesloten: alle thuiszitters én kinderen die wel naar school gaan maar zich niet gehoord en gezien voelen. Zij kunnen zich stuk voor stuk niet ontwikkelen in dit systeem. Dat zegt wel iets over wat wij prioriteren in het onderwijs. Laten we met elkaar even stilstaan en naar binnen kijken: waar staan we? En waar willen we naartoe? En dan samen in dialoog met kinderen naar oplossingen zoeken. Wie weet zijn deze oplossingen niet eens zo lastig. En blijf vooral ruimte en vrijheid geven aan leerkrachten om hun werk te doen.”

“Ik geef presentaties of wordt genoemd in publicaties. Ook merk ik dat ik wordt benaderd door PABO-studenten of anderen die mijn project willen gebruiken als ondersteunend document voor hun visie. Toen ik begon had ik een duidelijk doel: ik ga door totdat de muren van het ministerie bekleed zijn met deze portretten. Maar door de kinderen die ik heb gefotografeerd ben ik gaan inzien dat ik ook heel resultaatgericht bezig was. Daarom ben ik dit project veel procesmatiger gaan benaderen en heb ik resultaten losgelaten. Wat de toekomst met dit project brengt, laat ik heel erg open. Ik hoop in ieder geval nog meer maatschappelijke projecten te mogen doen.

Recentelijk was ik ook aanwezig bij VERUS2023, waar ik samen met verenigingsadviseur Loes Dreschler twee Economie-lessen gaf. Ik merkte dat ik hier erg geraakt werd door de betrokkenheid van de deelnemers. Dit waren mensen in het onderwijs met het hart voor kinderen. Ondanks dat mensen soms van mening verschillen, wil iedereen het beste voor kinderen. Je merkt dat de deelnemers ook inzagen dat de manier waarop we nu bezig zijn steken laat vallen. Daarop zei een jonge leerkracht dat we elkaar daarop moeten blijven aanspreken. Een idee wat hier verder ook opborrelde was om leerkrachten hun verhaal in beeld en tekst te laten vertellen, wat ook heel krachtig zou zijn.”